«ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ: Νόμος 4412/2016 συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων νομοθετικών αλλαγών του Νόμου 4782/9-3-2021 περί Εκσυγχρονισμού, απλοποίησης και αναμόρφωσης του ρυθμιστικού πλαισίου των Δημοσίων Συμβάσεων»
Στο εν λόγω πρόγραμμα εκπαίδευσης, παρουσιάζονται οι διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων του Ν.4412/2016, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα με τον Νόμο 4782/2021, τόσο από Νομική, όσο και από Διαχειριστική πλευρά, σε πρακτικά ζητήματα Δημοσίων Συμβάσεων.
Το σεμινάριο έχει διάρκεια 16 ώρες και υλοποιείται ηλεκτρονικά μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας, με δυνατότητα πλήρους διαδραστικότητας (Interaction), αμφίδρομης υποβολής ερωτήσεων και αλληλεπίδρασης μεταξύ των συμμετεχόντων. Επιπροσθέτως δίνεται η δυνατοτητα εμβάθυνσης, με εξειδικευμένη εκπαίδευση κατ’ άρθρο, για όλα τα άρθα τυ Νόμου.
Που απευθύνεται το πρόγραμμα εκπαίδευσης
- Σε στελέχη και Νομικούς Συμβούλους αναθετουσών αρχών που συμμετέχουν σε διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, όπως Διευθύνσεις Προμηθειών ΟΤΑ, ΝΠΔΔ, και άλλων Οργανισμών.
- Σε στελέχη Εταιρειών και Φυσικά Πρόσωπα, όπως Δικηγόρους , Νομικούς Συμβούλους, Μηχανικούς οικονομικών φορέων, κατασκευαστικές εταιρείες, τεχνικές, μελετητικές, προμηθευτικές εμπορικές και συμβουλευτικές εταιρείες και Φυσικά Πρόσωπα.
Εισηγητές του Εκπαιδευτικού Προγράμματος
Κωνσταντίνος Μεϊντής, Δικηγόρος Δ.Σ. Αθηνών, με εξειδίκευση στο δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων και μεγάλη εμπειρία σχετικά με τον ανταγωνισμό στη σύναψη δημοσίων συμβάσεων και δη κατά την ανάθεση δημόσιων έργων και μελετών, ως επίσης και την εκτέλεση αυτών. Παρέχει νομική υποστήριξη και συμβουλές σε Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. ΟΤΑ, σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων.
Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος, Δικηγόρος Δ.Σ. Αθηνών και νομικός σύμβουλος σε Ν.Π.Ι.Δ. ΟΤΑ. Εξειδικεύεται στο δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων και δη στην ανάθεση προμηθειών και υπηρεσιών, ως επίσης και την εκτέλεση αυτών. Ως δικηγόρος, έχει χειριστεί πολυάριθμες υποθέσεις σχετικά με τις ποινικές ευθύνες προσώπων που σχετίζονται με την ανάθεση και την εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων.
Μαρία Στάθη, Δικηγόρος Δ.Σ. Αθηνών, με εξειδίκευση επί των διαγωνισμών για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων. Έχει χειριστεί πολυάριθμες υποθέσεις σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων κατ’ αποκλειστικότητα και ειδικών υπηρεσιών. Επίσης, παρέχει νομικές υπηρεσίες σε φορείς που ασχολούνται με την προστασία του πολιτιστικού αποθέματος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Στόχοι και καινοτομίες του Νέου νομοθετικού πλαισίου
Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιδιώκεται η αναμόρφωση του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου για τις Δημόσιες Συμβάσεις, του νόμου 4412/2016 όπως αυτός ισχύει σήμερα με τον Νόμο 4782/2021, που ενσωματώνει στο ελληνικό δίκαιο τις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ (L 94/65) και 2014/25/ΕΕ (L 94/243) καθώς και των ν. 3433/2006 (Α΄ 20), 3883/2010 (Α΄ 167) και 3978/2011 (Α ‘ 137) που ρυθμίζουν θέματα Δημοσίων Συμβάσεων στους τομείς της Άμυνας και της Ασφάλειας.
Με το Μέρος Α’ της αξιολογούμενης ρύθμισης αναμορφώνονται οι διατάξεις του ν.4412/2016 που αποτελεί το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο για ζητήματα δημοσίων συμβάσεων προμηθειών, υπηρεσιών και έργων με σκοπό την απλοποίηση/διασαφήνιση των διατάξεων, τη μείωση της γραφειοκρατίας, την αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, την επέκταση της χρήσης των ηλεκτρονικών εργαλείων (eprocurement), την αύξηση της συμμετοχής των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και την αντιμετώπιση παθογενειών όπως το ζήτημα των υπερβολικά χαμηλών προσφορών και η υπερβολική προσκόλληση στην τυπικότητα έναντι της ουσίας των προσφορών.
Το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο του ν. 4412/2016 παρουσιάζει πλήθος προβλημάτων που έχουν επισημανθεί από τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς. Η προσπάθεια για την αντιμετώπισή τους, ως σήμερα, υπήρξε αποσπασματική και, σε αρκετές περιπτώσεις, μη επαρκής. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι οι διατάξεις του ν.4412/2016 έχουν επιμέρους τροποποιηθεί πάνω από 300 φορές.
Παράλληλα, οι διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων στην Ελλάδα χαρακτηρίζονται από αναποτελεσματικότητα, με μεγάλους χρόνους υλοποίησης, με μακροχρόνιες δικαστικές και προδικαστικές διαδικασίες και χαμηλή ποιότητα προμηθειών κυρίως λόγω της, σχεδόν αποκλειστικής, χρήσης του κριτηρίου ανάθεσης της χαμηλότερης τιμής απόκτησης των αγαθών, υπηρεσιών και έργων.
Ωστόσο, η σημερινή οικονομική συγκυρία οδήγησε στην ανάδειξη της ανάγκης για αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών προετοιμασίας, ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων προκειμένου οι σχετικές διαδικασίες να επιταχυνθούν, με παράλληλη βελτίωση της ποιότητας των αγαθών, υπηρεσιών και έργων που προμηθεύεται το Δημόσιο και χωρίς να γίνονται εκπτώσεις σε όρους διαφάνειας και ακεραιότητας. Επιπρόσθετα, η αύξηση της αποτελεσματικότητας του συστήματος δημοσίων συμβάσεων αναμένεται να ενισχύσει τις δυνατότητες του ελληνικού Δημοσίου στην πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων αλλά και στην ταχύτερη απορρόφηση και αξιοποίηση ενωσιακών κονδυλίων και χρηματοδοτικών διευκολύνσεων ιδίως ενόψει της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2021 – 2027 και της αξιοποίησης των δυνατοτήτων του Recovery and Resilience Fund (RRF) για την υποστήριξη της ανάταξης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών των κρατώνμελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι κρίσεων.
Συνοπτικά, οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις που εισάγονται με την τροποποίηση του Ν. 4412/16:
► Ενίσχυση του συστήματος μελέτη – κατασκευή, ώστε να μπορεί να εκκινεί η διαδικασία δημοπράτησης των έργων αμεσότερα απ’ ό,τι ισχύει σήμερα, παράλληλαμε την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν την ανακήρυξη αναδόχου, υπό τον όρο οι εγκριθέντες περιβαλλοντικοί όροι να μην μεταβάλλουν ουσιωδώς το αντικείμενο του έργου. Βασική αρχή του συγκεκριμένου τρόπου ανάθεσης αποτελεί η μετατόπιση της ευθύνης των μελετών στον Ανάδοχο.
► Η δημοπράτηση έργων ειδικής σημασίας για την οικονομία της χώρας, έργων δηλαδή που είναι ενταγμένα στο άρθρο 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων, θα μπορεί να ξεκινήσει γρηγορότερα απ’ ό, τι ίσχυε έως και σήμερα. Στα μεγάλα έργα προβλέπεται, επίσης, η εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν στις ιδιωτικές επενδύσεις για την ταχύτερη δημοπράτησή τους.
► Αντιμετώπιση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στα έργα, που είχαν σαν αποτέλεσμα τη δυσκολία ολοκλήρωσής τους. Το γεγονός αυτό μάλιστα είχε επισημανθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο εξής θα πρέπει να αιτιολογείται όποια προσφορά έχει απόκλιση μεγαλύτερη του 10% από τον μέσο όρο της έκπτωσης του συνόλου των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αιτιολόγηση θα αποτελεί δεσμευτική συμφωνία και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης, που δεν μπορεί να μεταβληθεί καθ’ όλη την διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης. Ταυτόχρονα η εγγύηση καλής εκτέλεσης υπολογίζεται πλέον επί του προϋπολογισμού δημοπράτησης του έργου και όχι επί της τελικής αξίας της σύμβασης.
► Θεσμοθετείται η ιδιωτική επίβλεψη έργων και μελετών, δηλαδή η δυνατότητα να μπορεί να ασκηθεί επίβλεψη εκτός από την Υπηρεσία και από πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα (φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων), ο οποίος θα διαθέτει τις αναγκαίες εξειδικευμένες γνώσεις. Ιδιαίτερα για τις μελέτες θα μπορούν
να προσλαμβάνονται ιδιώτες εξειδικευμένοι μηχανικοί (checkers) στο στάδιο της παραλαβής.
► Το σύστημα παρακολούθησης των έργων μετατρέπεται σε δηλωτικό, από ελεγκτικό όπως ισχύει σήμερα. Σκοπός είναι να διευκολύνονται οι επιμετρήσεις και οι λογαριασμοί του έργου. Η Διευθύνουσα Υπηρεσία απαλλάσσεται από υποχρεώσεις, στις οποίες δεν μπορούσε να ανταποκριθεί με αποτέλεσμα να προκύπτουν δυσμενή αποτελέσματα για το Δημόσιο, λόγω αυτοδίκαιων εγκρίσεων. Η υποβολή των επιμετρήσεων από τον ανάδοχο γίνεται πλέον κανόνας και συνοδεύεται με αυξημένη ευθύνη ως προς την αλήθεια αυτών, με στόχο να επιταχυνθεί η πληρωμή των λογαριασμών.
► Θεσμοθετείται για έργα προϋπολογισμού άνω των δέκα εκ (10.000.000) ευρώ, η δυνατότητα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς που προκύπτει σχετικά με την εφαρμογή, την ερμηνεία ή το κύρος της Σύμβασης. Για έργα κατώτερου προϋπολογισμού, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου.
► Προωθείται ο εκσυγχρονισμός και η ψηφιοποίηση διαδικασιών. Ειδικότερα, καθιερώνεται η υποχρεωτική τήρηση από τον ανάδοχο ηλεκτρονικού ημερολογίου του έργου, σε ελεύθερο λογισμικό ευρείας χρήσης. Το ηλεκτρονικό ημερολόγιο αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον Προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και στον επιβλέποντα του έργου, με στόχο την επιτάχυνση ενημέρωσης όλων των εμπλεκομένων στο έργο και την επίλυση οιωνδήποτε διαφωνιών χωρίς χρονικές καθυστερήσεις.
► Καταπολεμούνται οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις των έργων αφού στις διακηρύξεις για έργα άνω του ορίου της Οδηγίας γίνεται υποχρεωτική πρόβλεψη κινήτρου – πριμ πρόσθετης αμοιβής ίσης έως 5% της συμβατικής δαπάνης για παράδοση έργων νωρίτερα από τη συμβατική προθεσμία. Ταυτόχρονα δίνεται βάρος και στην ποιοτικότερη υλοποίηση των μελετών και των έργων, αφού καθιερώνεται πλέον αυτοδίκαιη λύση της σύμβασης μετά την πάροδο 24 μηνών από τη λήξη του συμβατικού χρόνου για συμβάσεις μελετών και αυξάνεται ο χρόνος υποχρεωτικής εγγύησης στα πέντε έτη για τα έργα.
► Επιπλέον καταργούνται οι κληρώσεις για την ανάδειξη των επιτροπών, που επέφεραν υπερβολικές καθυστερήσεις στην διεξαγωγή των διαγωνισμών. Την ίδια στιγμή, καθίσταται υποχρεωτική η ανάρτηση της μελέτης του έργου πριν την προκήρυξή του, ώστε οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό να μπορούν να διαμορφώνουν πληρέστερη εικόνα του έργου.
► Καταργείται η υποχρέωση ετήσιας κατάρτισης καταλόγου για την δυνατότητα απευθείας ανάθεσης μελετών, προμηθειών και έργων, κάτι που ήταν πάγιο αίτημα των φορέων ΟΤΑ και στην πραγματικότητα τους έδενε τα χέρια στην προσπάθειά τους να διαχειριστούν ακόμα και δαπάνες μικρών συμβάσεων. Ταυτόχρονα αλλάζουν τα όρια απευθείας ανάθεσης και γίνονται πλέον 30.000 ευρώ για μελέτες και προμήθειες και 60.000 ευρώ για έργα.
► Προχωρά η ίδρυση Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών και η παραλαβή του έργου σε ένα μόνο στάδιο.
Θεματολογία – Sylabous
Ι. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ, ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ
- Ορισμοί
- Οι αρχές που διέπουν το δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων, όπως αυτό ρυθμίζεται από το ν. 4412/2016
- Γενικοί κανόνες σύναψης δημοσίων συμβάσεων
- Ειδικές ρυθμίσεις και διαδικασίες
- Δημοσιότητα και διαφάνεια
- Κριτήρια ποιοτικής επιλογής.
ΙΙ. ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
- Οι Αναθέτουσες Αρχές
- Οι Οικονομικοί Φορείς
- Ο προϋπολογισμός της δημοσίας συμβάσεως
- Κανόνες εκτίμησης της Δ.Σ.
- Ειδικά καθεστώτα συμβάσεων
- Ειδικές διατάξεις για δημόσιες συμβάσεις κάτω των ορίων.
- Η, κατ’ αρχήν, απαγόρευση κατάτμησης
ΙΙΙ. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΤΗΣ Δημοσίας Συμβάσεως
- Είδη διαγωνισμών
- Ο ανοικτός διαγωνισμός
- Ο κλειστός διαγωνισμός
- Η απ’ ευθείας ανάθεση
- Οι ειδικές διαδικασίες του ευρωενωσιακού δικαίου
- Το δυναμικό σύστημα αγορών
- Ο ανταγωνιστικός διάλογος
- Οι συμφωνίες-πλαίσιο
- Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός
- Οι ηλεκτρονικοί κατάλογοι
- Η σύμπραξη καινοτομίας
- Η διαδικασία με διαπραγμάτευση
- Υποχρεώσεις προετοιμασίας των Αναθετουσών Αρχών
- Ο σχηματισμός φακέλου Δ.Σ.
- Οι προκαταρκτικές διαβουλεύσεις
- Προκηρύξεις – Δημοσιότης – Προθεσμίες – Περιεχόμενο εγγράφων της σύμβασης
- Τεχνικές προδιαγραφές
- Σήματα
- Υπεργολαβία
- Υποδιαίρεση συμβάσεων σε τμήματα
- KHΜΔΗΣ, ΕΣΗΔΗΣ
- Εγγυήσεις
- Κριτήρια αναθέσεως.
- Απόρριψη προσφορών
- Ματαίωση διαδικασίας.
- Επιτροπές διαγωνισμών
- Κατακύρωση.
- Κοινοποίηση και πρόσκληση προσωρινού αναδόχου για υποβολή δικαιολογητικών.
ΙV. ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ
- Γενικοί κανόνες εκτέλεσης
- Ειδικές διατάξεις, συμπληρωματικά εφαρμοζόμενες στην εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων έργων.
- Ειδικές διατάξεις ,συμπληρωματικά εφαρμοζόμενες στην εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών.
- Ειδικές διατάξεις, συμπληρωματικά εφαρμοζόμενες στην εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων προμηθειών.
- Η κατάρτιση της συμβάσεως, μετά την κατακύρωση.
- Δικαιολογητικά, περιεχόμενο, τρόπος και προθεσμίες υποβολής.
- Ο προσυμβατικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου
- Παρακολούθηση της συμβάσεως κατά την διάρκεια υλοποίησης.
- Τροποποίηση της συμβάσεως.
- Δικαίωμα μονομερούς λύσεως.
- Κήρυξη του Οικονομικού Φορέα εκπτώτου.
- Η παραλαβή του αντικειμένου της συμβάσεως.
- Η παρεχομένη έννομη προστασία.
Κόστος Συμμετοχής
Το κόστος συμμετοχής ανα μεμονωμένο υποψήφιο ανερχεται στα 600 ευρώ. Για Οργανισμούς που θα δηλώσουν περισσότερους απο 2 συμμετεχοντες, το κόστος για τον τρίτο συμμετέχοντα και πέραν αυτού, ανέρχεται στα 400 ευρώ.
