Οργάνωση Ραδιοφωνικών Εκπομπών

Σκοπός του μαθήματος Οργάνωση Παραγωγή Παρουσίαση Ραδιοφωνικών Εκπομπών είναι να διακρίνουν οι καταρτιζόμενοι τις δυνατότητες και τις ιδιαιτερότητες του ραδιοφώνου ως μέσου ενημέρωσης και ψυχαγωγίας έτσι ώστε στο τέλος της σχετικής κατάρτισης να μπορέσουν να παρουσιάσουν και να παράξουν μια ολοκληρωμένη ραδιοφωνική εκπομπή. Στόχος είναι οι καταρτιζόμενοι να εξοικειωθούν – σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο – με τον τρόπο λειτουργίας και οργάνωσης ενός ραδιοφωνικού σταθμού και κυρίως με τον ρόλο του δημοσιογράφου σε αυτό το άμεσο και αμφίδρομο μέσο. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της κατανόησης της ανάγκης και υποχρέωσης για αρμονική συνεργασία με τους υπόλοιπους εργαζόμενους, βάσει της επαγγελματικής τους ιδιότητας και κατάρτισης και βάσει του ορθού καταμερισμού αρμοδιοτήτων.

Συγχρόνως, στόχος είναι να έρθουν σε επαφή με τους χώρους εργασίας, την τεχνολογία/τεχνογνωσία που χρησιμοποιείται και τα στοιχεία που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός ρεπορτάζ, ενός δελτίου ειδήσεων και μιας εκπομπής, ανάλογα με το ραδιοφωνικό πρόγραμμα (ενημερωτικό, ψυχαγωγικό, αθλητικό) του σταθμού. Τέλος, στόχος είναι να διερευνήσουν τις ιδιαιτερότητες του ραδιοφωνικού λόγου, να διαισθανθούν τη σημασία της εκφοράς, του τονισμού καθώς και των αναπνοών (σε συνέχεια του μαθήματος «Αγωγή του Λόγου», του Α’ Εξαμήνου) και να εφαρμόσουν ένα σύνολο ορθών τεχνικών διαχείρισης του ραδιοφωνικού λόγου. Αποτελεί μάθημα εξειδίκευσης με το οποίο οι καταρτιζόμενοι αποκτούν εξειδικευμένες γνώσεις – ικανότητες – δεξιότητες για την ειδικότητά τους.

• Το Ραδιόφωνο ως μέσο: Οι ιδιαιτερότητές του. Τα πλεονεκτήματα και τα τρωτά του σημεία /
  μειονεκτήματα. Η μεγάλη επιρροή του στο ακροατήριο και το παράδειγμα του Οrson Welles.
• Η ιστορία του ραδιοφώνου και η εξέλιξή του από τον Μαρκόνι έως το ψηφιακό ραδιόφωνο. Παραδείγματα από την Ελλάδα και τις άλλες χώρες του κόσμου (αναφορές σε Ευρώπη και ΗΠΑ).
• Τύποι / Είδη Ραδιοφώνου (Αναλογικό / Συμβατικό, Ψηφιακό / DAB -Digital Audio Broadcasting-,
  Δορυφορικό, Διαδικτυακό / Web Radio).

• Αρχές Λειτουργίας του Ραδιοφώνου. Σύστημα ραδιομετάδοσης / Τα «ραδιοκύματα», οι Συχνότητες (οι
  «μπάντες» FM, «Μεσαία», «Βραχέα»)
• Η δομή και οι χώροι εργασίας στο ραδιόφωνο. Η ιδανική διάταξη ενός ραδιοφωνικού σταθμού. Τα τεχνικά μέσα του ραδιοφώνου και του δημοσιογράφου (studio On Air, Production, Edit), τεχνικός εξοπλισμός (κονσόλα, μικρόφωνα, ψηφιακός καταγραφέας ήχου).
• Το προσωπικό: Διοίκηση και στελέχη ενός ραδιοφωνικού σταθμού, οργανόγραμμα και αρμοδιότητες ανάλογα με την ειδικότητα (δημοσιογράφοι, ρεπόρτερ, εκφωνητές, παραγωγοί, ηχολήπτες, τεχνικοί, μουσικοί επιμελητές, τηλεφωνικό κέντρο). Συνεννόηση παραγωγού, εκφωνητή/παρουσιαστή με τον ηχολήπτη: Σιωπηλός κώδικας επικοινωνίας.

Ραδιοφωνικός λόγος:

• Αρμονική μείξη των διάφορων ηχητικών ακουσμάτων και της φωνής του δημοσιογράφου. Η “γλώσσα” του ραδιοφώνου και τα χαρακτηριστικά μιας καλής ραδιοφωνικής φωνής (ρυθμός, αναπνοές, προφορά/εκφορά λόγου). Η φωνή, μοναδικό «όπλο» του δημοσιογράφου στο ραδιόφωνο, μεταδίδει συναισθήματα και δημιουργεί εικόνες / Απαγορεύονται οι σιωπές.
• Ο ρόλος της μουσικής. Μουσικά σήματα ραδιοσταθμών/σήματα εκπομπών, μουσικό «χαλί», μουσικές «γέφυρες», μουσικές επιλογές ως «διάλειμμα» στις ειδησεογραφικές ζώνες.
• Τύποι ραδιοφωνικών προγραμμάτων (ζωντανές και ηχογραφημένες εκπομπές). Περιεχόμενο προγράμματος ροής και ζώνες εκπομπών.

• Είδη εκπομπών: Εκπομπές Λόγου – Ενημερωτικές εκπομπές – «Ραδιοεφημερίδα». Θεματολογία των εκπομπών. Ζωντανές και ηχογραφημένες εκπομπές. Μοντάζ / Editing και επίδειξη αντίστοιχου προγράμματος (πχ. Cool Edit Pro, WaveLab).
• Ειδήσεις – Διάρκεια ζωής, μέγεθος και ιεραρχία των ειδήσεων. Αξιολόγηση ειδήσεων. Μεθοδολογία και τεχνικές γραφής ραδιοφωνικού δελτίου ειδήσεων, σύνταξη δελτίων και τίτλων ειδήσεων. Έκτακτα Δελτία – Συνδέσεις.
• Πώς κάνουμε μια παρουσίαση στο ραδιόφωνο (κανόνες παρουσίασης και εκφώνησης μιας εκπομπής).
  Προετοιμάζοντας ένα φύλλο ροής / cue sheet για την εκπομπή. Σύνταξη και οργάνωση της «σκαλέτας» για την ορθή διαχείριση του ραδιοφωνικού χρόνου.

• Συνέντευξη για το ραδιόφωνο (τεχνικές, on και off the record, κριτήρια επιλογής καλεσμένων). Κύρια πηγή πληροφοριών για την προετοιμασία των δελτίων ειδήσεων και για την παρουσίαση ενός συγκεκριμένου θέματος. Τα βήματα εργασίας: Επιλογή θέματος, επιλογή συνεντευξιαζόμενου, επικοινωνία με καλεσμένο, σχεδιασμός συνέντευξης, επιλογή χώρου στο ραδιόφωνο ή σε άλλη τοποθεσία, έλεγχος εξοπλισμού (επίπεδο ήχου κτλ.), συνέντευξη, απομαγνητοφώνηση. Συνέντευξη στο πεδίο / στο δρόμο / τηλεφωνική συνέντευξη.
• Ακροατές – τηλεφωνικά προγράμματα και οι ιδιαιτερότητές τους. Παρέμβαση ακροατών. Παρέμβαση επώνυμων ακροατών.

• Κοινό – Στόχος (target group): Σε ποιους απευθύνεται το εκάστοτε πρόγραμμα. «Στήνοντας» μια εκπομπή με βάση το κοινό. Προφίλ των ακροατών (έρευνα αγοράς για το προφίλ του ακροατηρίου).
• Η διαφήμιση στο ραδιόφωνο / Χορηγίες. Οι μετρήσεις ακροαματικότητας και ο ρόλος τους στη διαμόρφωση της ραδιοφωνικής αισθητικής.
• Εξωτερικές μεταδόσεις, το συνεργείο, η τεχνολογία και το περιεχόμενο του προγράμματος. Προσαρμογή προγράμματος βάσει έκτακτης επικαιρότητας. Κλειστοί και ανοιχτοί χώροι.
• Το ψηφιακό ραδιόφωνο και η ελευθερία πρόσβασης σε αυτό. Η δημιουργία και οι τελευταίες εξελίξεις, το κόστος και τα έσοδά του, οι εργασιακές ιδιαιτερότητες και το πρόβλημα των πνευματικών δικαιωμάτων. Οι ραδιοφωνικές εκπομπές «on demand» και η υπηρεσία «Pod casting»