Εισαγωγή στη Δημοσιογραφία

Το μάθημα Εισαγωγή στη Δημοσιογραφία έχει ως σκοπό να εισάγει τους καταρτιζόμενους στις βασικές έννοιες και αρχές της δημοσιογραφίας καθώς και στις διαδικασίες που επιτελούνται στο πλαίσιο του δημοσιογραφικού επαγγέλματος. Στόχος του μαθήματος είναι να καταστούν ικανοί οι καταρτιζόμενοι να περιγράφουν τις βασικές εξελίξεις στο πεδίο της δημοσιογραφίας και στην ευρύτερη αγορά των ΜΜΕ, να διακρίνουν τις εργασίες και τις υποχρεώσεις των δημοσιογράφων στα διάφορα Μέσα ενημέρωσης (Τύπος, ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαδίκτυο), να χειρίζονται εποικοδομητικά τις έννοιες που σχετίζονται με τη δημοσιογραφία και να διερωτώνται σχετικά με τις κρίσιμες προκλήσεις της δημοσιογραφικής έρευνας και εργασίας από την εποχή του Τύπου έως την εποχή του διαδικτύου. Αποτελεί μάθημα βασικής κατάρτισης με το οποίο οι καταρτιζόμενοι αποκτούν βασικές γνώσεις – ικανότητες – δεξιότητες για την ειδικότητά τους.

• Ορισμός της δημοσιογραφίας. Η αποστολή του δημοσιογράφου. Η ενημέρωση ως το πρωταρχικό έργο του δημοσιογράφου. Προσδιορισμός των όρων “ενημέρωση”, “πληροφόρηση”, “παραπληροφόρηση”,
  “υπερπληροφόρηση”. Ορισμός της ειδησεογραφίας. Διαφορές ανάμεσα στους δημοσιογράφους και α) στις «περσόνες» των Μ.Μ.Ε. (π.χ. παρουσιαστές, showmen / show-women κλπ.), β) στα δημόσια πρόσωπα που αρθρογραφούν (δημοσιολόγοι).
• Η δημοσιογραφία ως επάγγελμα/λειτούργημα και η υιοθέτηση βασικών αρχών (αλήθεια, αντικειμενικότητα και οι δυσκολίες επίτευξής της, πλουραλισμός, σφαιρικότητα στην κάλυψη των ειδήσεων). Η καταστρατήγηση των αρχών αυτών στο σύγχρονο επικοινωνιακό πεδίο (υπαγορευμένη κάλυψη ειδήσεων, εξαγορασμένη μεροληψία). Το αίτημα και οι προϋποθέσεις της εγκυρότητας.

• Ο Τύπος και τα βασικά στάδια εξέλιξης του Μέσου (διεθνώς & στην Ελλάδα), οι χώροι εργασίας ενός
  δημοσιογράφου του Τύπου, οι ειδικότητες που συνεργάζονται σε ένα έντυπο.
• Το ραδιόφωνο και τα βασικά στάδια εξέλιξης του Μέσου (διεθνώς & στην Ελλάδα), οι χώροι εργασίας ενός δημοσιογράφου του ραδιοφώνου, οι ειδικότητες που συνυπάρχουν στο ραδιόφωνο.
• Η τηλεόραση και τα βασικά στάδια εξέλιξης του Μέσου (διεθνώς & στην Ελλάδα), οι χώροι εργασίας ενός δημοσιογράφου της τηλεόρασης, οι ειδικότητες που συνεργάζονται στην τηλεόραση.

• Το διαδίκτυο και η εξέλιξη της δημοσιογραφίας. Οι βασικές προκλήσεις του επαγγέλματος από την εποχή του Τύπου έως την εποχή του διαδικτύου. Οι ιδιαιτερότητες του διαδικτύου, τα πλεονεκτήματα και οι «παγίδες» της διαδικτυακής ενημέρωσης, οι χώροι εργασίας ενός δημοσιογράφου του διαδικτύου, οι ειδικότητες που συνεργάζονται στο πλαίσιο μιας ειδησεογραφικής ιστοσελίδας.
• Συγκριτική προσέγγιση των Μέσων ενημέρωσης. Οι ιδιαιτερότητες (πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα) του Τύπου, του ραδιοφώνου, της τηλεόρασης και του διαδικτύου ως Μέσων ενημέρωσης. Τα εργαλεία του δημοσιογράφου στα διαφορετικά Μέσα ενημέρωσης. Περιγραφή των δεξιοτήτων του (καλού)
  δημοσιογράφου σε Τύπο, ραδιόφωνο, τηλεόραση και διαδίκτυο. Μελέτη περίπτωσης: παρουσίαση του
  ίδιου ειδησεογραφικού θέματος σε όλα τα Μέσα ενημέρωσης, ώστε να γίνουν κατανοητές οι διαφορές σε πραγματικές συνθήκες.

Η ελευθερία του Τύπου

• Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και η επίδρασή του στον τρόπο άσκησης της ραδιοτηλεοπτικής δημοσιογραφίας. Δημοσιογραφία, ενημέρωση, πληροφόρηση και εκδημοκρατισμός της κοινωνίας. Η δημοσιογραφία ως “τέταρτη εξουσία”.
• Τρόποι χειραγώγησης του δημοσιογραφικού έργου («πέρασμα γραμμής», προπαγάνδα, παρέμβαση της πολιτικής εξουσίας, λογοκρισία) μέσα από μελέτες περίπτωσης (case-studies). Οι επιπτώσεις του ανταγωνισμού στο δημοσιογραφικό έργο.

• Η παραπληροφόρηση (δηλαδή η πρακτική του ψεύδεσθαι αληθώς). Τα αίτια παραπληροφόρησης, οι τεχνικές νομιμοποίησης, η κατασκευασμένη πληροφορία. Ψευδείς «Ειδήσεις» (fake news & hoaxes).
• Ειδησεογραφικά γεγονότα, γεγονότα των Μέσων (media events), ψευδογεγονότα: οι διαφορές και η μεταξύ τους σχέση.
• Η πολιτική οικονομία της σύγχρονης δημοσιογραφίας. Η λειτουργία και ο ρόλος των δημοσιογραφικών ομίλων. Το φαινόμενο των συγχωνεύσεων και της συγκέντρωσης της ιδιοκτησίας στα Μέσα ενημέρωσης. Δημοσιογραφία, παγκοσμιοποίηση, διεθνοποίηση των Μέσων ενημέρωσης. Η αγορά των Μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα συγκριτικά με άλλες χώρες του κόσμου.

• Μελέτες περίπτωσης: Ανάλυση συνεντεύξεων που έχουν δοθεί από δημοσιογράφους, προερχόμενους από όλο το φάσμα των Μέσων ενημέρωσης, με θέμα τον τρόπο εκτέλεσης της δημοσιογραφικής εργασίας.
• Οι δημοσιογραφικές Ενώσεις: Η συγκρότηση και ο ρόλος τους, η σύγχρονη πραγματικότητα. Έλληνες δημοσιογράφοι που έχουν γράψει «δημοσιογραφική» ιστορία.
• Τάσεις και προοπτικές αναφορικά με το μέλλον της δημοσιογραφίας.